امیر آرش فرخ ، استاد دانشگاه ، بویینگ 737 ، نویسنده

    

بنام بیتای بیکران آسمانها

 

امیرآرش فرخ ، کارشناس ارشد  نویسنده و، استاد دانشگاه و دانشجوی خلبانی

چاپ شده در روزنامه دنیای خودرو

 

بویینگ 737 با تولد عضو جدید خانواده یعنی " مکس " رقیبی جدی برای بازار خرید و سفارش هواپیماهای دیگر

بحمدالله و گوش شیطان کر ، طبق اخبار واصله ،تحریمهای ظالمانه ، در قسمتهای مختلف چرخه صنعت ایران عزیزمان ، بخصوص صنعت حمل و نقل هوایی در حال نابون شدن است و طبیعتا این مهم باعث ورود انواع و اقسام هواپیماهای نسبتا جدید با عمر پروازی بلند و ساعت پروازی استفاده شده  به مراتب پایین و گاهی حتی انشاالله منجر به سفارش خرید هواپیماهای " نو " خواهد شد که اگر این سعادت را "دود " بنامیم ، چاره ای جز رفتن به چشم مسافران و کروی پروا زی !  نداریم و صد البته که این دود باعث  سلامت "ولی نعمتان " ایرلاینها یعنی مسافران خواهد شد !

 

هواپیمای بویینگ 737 یکی از این دودهاییست که ما  کروی پروازی منتظر ورود آن خواهیم بود ! تا از سوزش دود آن ، اشک شوق بریزیم ! این  "گاز اشک شوق" آور عزیز ، جزو معدود هواپیماهایی است که بردی به نسبت خوب و مصرف سوختی بهتر دارد و برای ایران عزیزمان ، با در نظر گرفتن مجموعه ای از عوامل مثل باند های کوتاه ، آب و هوا و هزینه مصرف سوخت ، در صورت خریداری شدن ، میتواند شدت اشکهای شوق پرواز با هواپیماهای جدید و ایمن تر را در مسافران و کرو پروازی بیشتر کند .

 

  رقابت سازنده در هر زمینه ای باعث افزایش کیفیت می شود. برای قبول این نکته می توانید هر موضوعی را که خواستید در نظر بگیرید. تلفن های هوشمند و رقابت بی پایان اپل و سامسونگ، کارت های گرافیک و انویدیا در برابر AMD، لپ تاپ ها و تبلت ها و تلاش های اپل و مایکروسافت، ماشین ها و مدل های فوق العاده فراری و لامبورگینی و حتی هواپیما ها که ایرباس و بوئینگ همیشه در آن رقابتی داغ را دنبال کرده اند. این دو شرکت را شاید بتوان تنها رقبای این بازار در نظر گرفت. رقابت آنها در همه زمینه های ساخت هواپیماها جریان دارد. از هواپیماهای فوق مدرن و مجهز به آخرین تکنولوژی ها و امکانات گرفته تا هواپیماهای کوچکتر و دارای مصارف ویژه، همیشه آنها سعی کرده اند با هم رقابت کنند و همین نکته است که باعث می شود هر سال شاهد بهبود وضعیت صنعت هوانوردی باشیم. بوئینگ اخیرا سری 737 Max را معرفی کرده که قرار است اولین نسخه های آن در سال 2017 تحویل خریداران داده شوند و در سه سری737 Max7،737 Max8،737 Max9  تولید شوند و بین 126 تا 220 نفر ظرفیت انتقال مسافر دارند. از طرفی ایرباس هم تقریبا در همین رده سری A320 Neo را دارد که اتفاقا آنها هم در سه سری A319neo، A320neo و A321neo ساخته می شوند و بین 160 تا 240 نفر ظرفیت نقل و انتقال مسافرین را دارند. اما مقایسه این دو خانواده تنها به همین مورد ختم نمی شود ! فکرش را بکنید ، با برداشتن تحریمها ، چه هیجان و رقابتی  بین غولهای هواپیماساز جهان متبلور شده و این تبلور چه زیباست !

احتمالا بوئینگ 737، مهمان جدید آسمان ایران است که قرار است تا چند ماه آینده و به واسطه مجوز شرکت بوئینگ به ایران برسند.

اتفاقا  مدیرعامل شرکت هواپیمایی آسمان از ورود دو فروند هواپیمای بوئینگ ۴۰۰-۷۳۷ خبر داد و گفت: این هواپیماها در حال آماده سازی برای ورود به ناوگان هوایی کشور هستند.

دکر حسین علایی افزود : اخیرا نیز دو فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ خریداری شده است.

وی درباره سن هواپیماهای خریداری شده گفت: در خرید این دو هواپیما شرایط و ضوابط سازمان هواپیمایی کشوری رعایت شده است.

مدیرعامل شرکت هواپیمایی آسمان با بیان اینکه ظرفیت هر یک از این هواپیماها ۱۵۰ نفر است، افزود: این دو هواپیمای خریداری شده هم اکنون در مرحله انجام امور اداری، رنگ‌آمیزی و طی کردن سایر مراحل برای عملیاتی شدن هستند.

پس از لغو تحریم های هوایی علیه ایران، حالا راه ورود خرید هواپیما به ایران باز شده است و شرکت‌های تولید کننده نیز یکی پس از دیگری لیست فروش خود را روی میز ایران قرار می‌دهند.

این درحالی است که در روزهای گذشته اخباری مبنی بر احتمال لغو ورود هواپیمای ایرباس 380 به ایران منتشر شد که البته این سخنان از سوی مدیرعامل ایران ایر به صورت احتمال مطرح شده است.

چندی پیش در یک مقاله فرانسوی که به انگلیسی ترجمه شده بود عنوان شده که یک روزنامه آمریکایی رسما اعلام کرده دولت آمریکا به شرکت هواپیمایی بویینگ مجوز داده تا مذاکرات خود را با ایرلاین‌های ایرانی باز کند؛ مجوزی که می‌تواند در طول ماه‌های آینده به ایجاد نخستین قرار‌دادهای تجاری بین شرکت‌های هواپیمایی ایران و آمریکا پس از چند دهه منجر شود.

ایران‌ایر که در سال‌های نه چندان دور به عنوان یکی از اصلی‌ترین مشتری‌های شرکت بویینگ به حساب می‌آمد در طول هفته‌های گذشته قرار‌داد خرید تعداد زیادی از هواپیماهای شرکت ایرباس را به ثبت رسانده اما با این وجود همچنان نیاز جدی به تامین هواپیماهای جدید دارد.

با توجه به سابقه خوب همکاری‌ها میان ناوگان هوایی ایران و تولیدات شرکت بویینگ به نظر می‌رسد در صورتی که دولت آمریکا به شکل قطعی محدودیت‌های موجود بر سر راه بویینگ را بردارد، احتمال نهایی شدن توافق‌هایی برای خرید هواپیماهای جدید بویینگ وجود خواهد داشت.

با توجه به این‌که بویینگ یکی از قدیمی‌ترین تولید‌کننده‌های هواپیماهای مسافرتی در جهان به حساب می‌آید، تاکنون مدل‌های فراوانی از هواپیماهای این شرکت وارد بازار‌های جهانی شده، اما به نظر می‌رسد در صورت فراهم شدن شرایط برای ایران گزینه‌های پیش‌روی کشور روی چند مدل خاص از تولیدات این غول هواپیمایی آمریکا متمرکز خواهد شد.  پس بنظر میرسد:

طراحی مدرن و مصرف سوخت پایین جزو گزینه‌های جدی است که می‌تواند برای ایرلاین‌های ایرانی مهم بوده و در عمل به توافق برای خرید این هواپیما منجر شود.

و اما بویینگ 737 :

معروف به" بچه بوئینگ " !!!

 یک هواپیمای مسافربری باریک پیکر و تک راهرو ساخته شرکت بوئینگ کشور آمریکا است. طراحی این هواپیما از ۱۱مه۱۹۶۴آغاز شد و نخستین بار در سال ۹آوریل۱۹۶۷به پرواز در آمد. یک سال بعد با بکارگیری در ناوگان لوفتهانزا، کاربرد تجاری آن آغاز شد. مدل ابتدایی ظرف مدت کوتاهی با مدلی طویل تر جایگزین شد .بوئینگ ۷۳۷ هواپیمایی کارا و محبوب است و تا کنون بیش از هفت هزار مورد سفارش ساخت آن به بوئینگ داده شده است و بیش از پنج هزار فروند از آن ساخته و تحویل شده است.

شایان به ذکر است  هواپیمای بویینگ 737  ام ای ایکس در حال توسعه است                                                                                                                                           

در ژوئن 86 شرکت بوئینگ اعلام کرد نمونه جدیدی از 737 را با ظرفیت بالاتر جهت در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بازار فروش توسعه خواهدداد. هواپیمای جدید B737-400 نام گرفت و تصمیم بر این بود تا این هواپیمای جدید در کلاس 150 صندلی و جایگزین هواپیمای موفق 727 شود. اگر چه بوئینگ پیش از این مدل 757 رابا 180 تا 200 صندلی جهت جایگزین کردن با مدل موفق 727 در نظر گرفته بود اما هنوز نکاتی جهت جایگزینی سه گانه مشهور بویینگ وجود داشت که طراحان بویینگ را به فکر واداشته بود. با ایجاد یک تغییر کوچک در مدل 300-٬737 ازیک طرف بوئینگ قادر بود مدلی مورد توجه ارائه دهد و از طرفی دیگر هزینه های عملیاتی را هم برای خود و هم برای خطوط هوایی به نسبت مدلهای 300-737 و 200-737 کاهش دهد.
تغییر اصلی مدل 400-737 در کشیدگی بدنه به میزان 3.05m ، همچنین 1.83کشیدگی به سمت جلو 1.22m کشیدگی در سمت عقب بالها بود. کشیدگی بدنه هواپیما تعداد صندلی را تا 188 نفر افزایش داد و می توانست بر وزن بیشتری غلبه کند. برای این منظور از موتورهای CFM56 قدرتمندتری استفاده شد. بقیه تغییرات جزئی بودند که می توان به متناسب کردن ضربه گیر دم برای محافظت در هنگام تیک آف (که احتمال برخورد آن با توجه به افزایش طول بدنه بیشتر شده بود) و همچنین تقویت ارابه فرود تقویت ساختار هواپیما اشاره کرد .
اولین پرواز 400-737 در 19 فوریه 1988 انجام شد و در اکتبر همان سال گواهینامه صلاحیت پروازی برای ورود به شرکت های هواپیمایی را به دست آورد. از خانواده 500/400/300-737 مدل 400 دارای موفقیت بیشتری نسبت به مدل 300 بوده است. ظرفیت بالاتر و محدوده حرکتی بیشتر٬بازار بسیار خوبی را برای این مدل بوئینگ به عنوان یک جایگزین برای 727 به وجود آورد. به هر حال مدل 400-737 در مقابل مدل A320 ایرباس که از سطح تکنولوژی بالاتر و برد حرکتی طولانی تر و سرعت بیشتری برخوردار بود رقیب خوبی به شمار می رفت در سال 1990 بوئینگ 737 نسل بعدی را با تغییرات متعدد از جمله افزایش طول بال برای جریان آرام، به روز رسانی "شیشه" کابین خلبان و.. را وارد بازار کرد. این نسل شامل چهار مدل اعم از 600، 700، 800، 900 که 102 فوت (31.09 متر) به 138 فوت (42.06 متر) طول دارد.

 بر اساس آمارها سری 737 پرفروش ترین هواپیمای تجاری بویینگ است. 737 به طور مداوم توسط بوئینگ از سال 1967 تولید شده که حدود 8880 فروند هواپیما تحویل خطوط هوایی داده شده است این هواپیما،در درجه اول در حال رقابت با خانواده ایرباس مدل A320 است.

و مهمتر اینکه  اولین پرواز هواپیمای جدید بویینگ ۷۳۷ مکس (Boeing 737 MAX)، انجام شد. این هواپیما چهارمین مدل از ۷۳۷ محسوب می‌شود. اولین پرواز بویینگ ۷۳۷ مکس، بیش از دو و نیم ساعت طول کشید.

هواپیمای ۷۳۷ مکس موتور جدیدی دارد که با همکاری دو شرکت «جنرال الکتریک»و شرکت فرانسوی Safran ساخته شده است. سایر قطعات این هواپیما هم‌چنین ارتقا یافته‌اند که بازده‌ی آن را نسبت به ۷۳۷ فعلی، ۱۴ درصد بهتر می‌کنند. اما شرکت بویینگ تصمیم دارد از سال ۲۰۱۷ تحویل ۷۳۷ مکس را شروع کند. اولین شرکت هوایی که این هواپیماها را دریافت خواهد کرد، Southwest Airlines است.

اولین پرواز بویینگ ۷۳۷ مکس، دو و نیم ساعت به طول انجامید. شرکت بویینگ یک روز قبل از پرواز اولیه‌ی این هواپیما، گفت که می‌خواهد تولید نسل فعلی ۷۳۷ را کاهش دهد تاکارخانه‌اش ظرفیت تولید ۷۳۷ مکس بیشتری داشته باشد. با این حال، ظاهرا این موضوع به مذاق مدیران این شرکت خوش نیامده بود؛ چون سهام بویینگ پس از اعلام این خبر، ۸٫۹ درصد افت کرد.

 هواپیمایی بویینگ مدل 737 با سیستم های کمپرسی سوخت مجهز نیست.

موتورهای حرفه ای در 737 سری کلاسیک (300، 400، 500) و سری نسل بعدی (600، 700، 800، 900) به کار برده شده است. 737 سری کلاسیک دارای موتور توربوفن، که دستاورد قابل توجهی در مصرف سوخت و کاهش سر و صدا بیش از موتورهای JT8D استفاده را به همراه داشت.

همچنین تغییراتی در بال ها برای بهبود آیرودینامیک گنجانیده شده است. گیربکس لوازم جانبی موتور از موقعیت ساعت 6 به موتور به موقعیت ساعت 4 منتقل شد  این گیربکسهای جانبی نصب شده باعث میشود موتور به شکل گرد تا حدودی مثلثی تغییر کند. و از آنجا که موتور نزدیک به زمین است به ویژه مدل های 737-300 بیشتر در معرض آسیب های موتور جسم خارجی می باشد. بهبود موتور توربوفن در نسل بعدی 737 که باعث 7٪سوختکارآمد تر از 737 سری کلاسیک شده است.

به تازگی طراحی مجدد برروی بدنه و موتور 737 آغاز شده تا در سال 2017 با نام 737 MAX وارد خدمت شود . ویژگی های موتورهای این مدل با قطر فن 1.73 متر انتظار می رود 10/12 درصد کارآمد تر از موتورهای سری قبل 737 باشد . 

در جولای سال 2008 هواپپیمای مدل 737 ترمزهای کربن را توسط شرکت بوگاتی تولید کرد . این ترمز جدید، در حال حاضر توسط اداره هوانوردی فدرال تایید شده، وزن 550-700  آن (250-320 کیلوگرم) کمتراز ترمز فولادی را داراست . کاهش وزن از 700 پوند در یک بوئینگ 737-800 منجر به کاهش 0.5٪درمصرف سوخت شده است.

مسافران:

درآرایش تک کلاسه 159 تا 188 نفر و در آرایش دو کلاسه 138 نفر در کلاس اقتصادی و 8 نفر در قسمت درجه یک .

مشخصات

بوئینگ ۷۳۷ دارای دو موتور توربوفن در زیر بالهاست.

• فاصله نوک دو بال: ۲۸٫۴ متر

• طول: ۳۰٫۵ متر

• ارتفاع: ۱۱٫۳ متر

• ظرفیت مسافر: ۱۳۰ نفر

• بیشینه سرعت: ۸۴/۰ ماخ (۸۹۰ کیلومتر بر ساعت )

• محدوده پرواز: ۴۶۸۸ کیلومتر

مدل‌ها

بوئینگ ۷۳۷ سری 700

• 737-100 سری اولیه: مدل اولیه که طولی کوتاه داشت و تنها سی فروند آن ساخته شد.

• 737-200 سری اولیه: مدل استاندارد با بدنه کوچک.

• 737-300 سری کلاسیک: مدل استاندارد با بدنه بزرگتر.

• 737-400 سری کلاسیک: مدل حجیم تر با بدنه کشیده تر.

• 737-500 سری کلاسیک: مدل دارای بدنه کوتاه تر.

• 737-600 سری نسل بعد: مدل کوچک برابر با 500-737 با امکانات پیشرفته.

• 737-700 سری نسل بعد: مدل متوسط برابر با 300-737 با امکانات پیشرفته.

• 737-800 سری نسل بعد: دارای موتور قدرتمند، مدل جدیدی از سری 400.

• 737-900 سری نسل بعد: بزرگترین هواپیمای 737 با ظرفیت ۱۸۹ مسافر

• MAX 737 بوئینگ ۷۳۷ مکس) سری پیشرفته(

• BBJ جت تجاری بوئینگ برگرفته از سری 700

• BBJ2 جت تجاری بوئینگ برگرفته از سری 800